Het Keto-dieet of Ketogeen-dieet, een term die steeds vaker opduikt in gesprekken over gezondheid en afvallen. Maar wat houdt het dieet precies in? En is het echt zo effectief als beweerd wordt? Kun je er snel mee afvallen? Laten we eens dieper ingaan op het Keto-dieet, van de basisprincipes tot de mogelijke voor- en nadelen.
Wat is het Keto-dieet?
Het Keto-dieet is de meest restrictieve vorm van een dieet met weinig koolhydraten. Hierbij wordt de inname van koolhydraten beperkt tot maximaal 50 gram per dag. Koolhydraten zijn essentieel voor het lichaam als belangrijke bron van energie. Wanneer je koolhydraten consumeert, worden deze afgebroken tot glucose, wat dienstdoet als brandstof voor lichaamsbeweging en ademhaling. Voedingsmiddelen zoals brood, pasta, rijst, peulvruchten, fruit, frisdrank, koekjes en snoep zijn bronnen van koolhydraten. Het lichaam kan een reserve aan glucose opslaan in de vorm van glycogeen in de lever. Deze voorraad wordt gebruikt wanneer de bloedglucose niveaus dalen.
Hoe werkt het Keto-dieet?
Bij een ketogeen dieet is de inname van koolhydraten zeer beperkt, wat resulteert in lage niveaus van glucose in het bloed. Het lichaam reageert hierop door de glycogeenvoorraad in de lever te gebruiken als energiebron. Aangezien er weinig koolhydraten worden geconsumeerd, wordt deze voorraad niet langer aangevuld en raakt deze uitgeput. Om toch voldoende energie te hebben, schakelt het lichaam over op het verbranden van vetzuren, wat resulteert in de productie van ketonen. Deze ketonen kunnen dienen als alternatieve brandstof voor het lichaam in plaats van glucose. Als gevolg van dit proces bevindt het lichaam zich in een staat van ketose als het een ketogeen dieet volgt.
Het bereiken van ketose kan voordelig zijn voor het verliezen van gewicht, het verbeteren van de mentale helderheid en het verhogen van de energieniveaus. Het is van essentieel belang om te begrijpen hoe ketose werkt en welke voedingsmiddelen kunnen bijdragen aan het bereiken van deze toestand.
Hoe weet je of je in ketose bent?
Ketose meten kan op verschillende manieren, maar de meest gangbare zijn: 
Urine-teststrips: Deze strips, ook wel ketostrips genoemd, meten de hoeveelheid ketonen in de urine. Ze zijn gemakkelijk te gebruiken, maar ze kunnen minder nauwkeurig zijn dan andere methoden, omdat ze alleen overtollige ketonen meten die het lichaam heeft uitgescheiden.
Bloedtest: Een meer nauwkeurige methode is het meten van ketonen in het bloed met een ketonenmeter. Dit apparaat werkt op dezelfde manier als een glucosemeter, waarbij een druppel bloed wordt afgenomen met een lancet en op een teststrip wordt geplaatst.
Ademtest: Sommige geavanceerde ketonmeters meten ketonen in de adem. Deze methode is niet zo gebruikelijk als urine- of bloedtesten, maar het kan een niet-invasieve en nauwkeurige manier zijn om ketose te meten.
Elke methode heeft zijn voor- en nadelen, en de keuze hangt vaak af van persoonlijke voorkeur, kosten en nauwkeurigheidseisen. Bespreek altijd met een medisch professional welke methode het meest geschikt is voor jouw specifieke situatie.
Hoe lang duurt het voordat je in ketose bent?
Het proces waarbij het lichaam in ketose raakt, varieert van persoon tot persoon en is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de individuele stofwisseling, voedingsgewoonten en lichamelijke activiteit. Over het algemeen duurt het meestal 24 tot 48 uur voordat het lichaam in een staat van ketose komt, maar soms kan dit ook langer duren, tot wel een week.
De overgang naar ketose kan gepaard gaan met enige bijwerkingen, zoals vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid, verminderde energie, frequent urineren, misselijkheid en prikkelbaarheid. Dit staat bekend als de 'keto-griep' en wordt veroorzaakt door de aanpassing van je lichaam aan het nieuwe dieet. Deze bijwerkingen kunnen variëren in intensiteit en duur, afhankelijk van het individu.
Naarmate het lichaam zich aanpast aan het ketogene dieet, verdwijnen deze symptomen meestal na enkele dagen tot een week. Na deze aanpassingsperiode zul je je beter gaan voelen, ga je beter slapen, je concentratie verbetert, je slaappatroon wordt beter en je ervaart een gevoel van welzijn.
Is het Keto-dieet gezond?
Het bereiken van ketose kan voordelig zijn voor het verliezen van gewicht, het verbeteren van de mentale helderheid en het verhogen van de energieniveaus. Het is van essentieel belang om te begrijpen hoe ketose werkt en welke voedingsmiddelen kunnen bijdragen aan het bereiken van deze toestand. Het ketogeen dieet is geen slechte keuze. Het is een gevarieerd voedingspatroon dat gebaseerd is op natuurlijke en koolhydraatarme voeding. Het is belangrijk om keto niet te vergelijken met crashdiëten. Wanneer het ketogeen dieet correct wordt toegepast, zorgt het voor voldoende calorieën en voedingsstoffen.
De gezondheidsaspecten van het Keto-dieet zijn altijd al onderwerp van debat geweest. Op korte termijn lijkt het weinig gezondheidsrisico's met zich mee te brengen, maar op lange termijn is er nog weinig bekend over de effecten op gewicht en gezondheid. Klachten zoals vermoeidheid, misselijkheid en hoofdpijn kunnen optreden bij sommige mensen die het dieet volgen. Een dieet dat rijk is aan vetten en eiwitten, vooral van dierlijke oorsprong, kan negatieve effecten hebben op de gezondheid. Bovendien kan het leiden tot tekorten aan essentiële voedingsstoffen zoals B-vitamines, magnesium en vezels, als gevolg van het vermijden van koolhydraatrijke voedingsmiddelen.
Ketose biedt ook diverse potentiële voordelen voor zowel de gezondheid als de prestaties. Het kan leiden tot vermindering van lichaamsgewicht door stimulatie van vetverbranding, het onderdrukken van de eetlust en het stimuleren van de stofwisseling. Je kunt er dus goed door afvallen zonder honger te hebben. Je kunt met gemak 3-5 kilo afvallen in de eerste paar weken. Er zijn mensen die in een week 5 kilo afvallen. Let wel: Je moet dan wel minder calorieën eten dan je verbruikt. Daarnaast kan ketose de gevoeligheid voor insuline verbeteren, wat gunstig is voor mensen die lijden aan diabetes of prediabetes. Andere mogelijke voordelen omvatten verbeterde cognitieve functies, verhoogde prestaties bij sportactiviteiten en een betere regulatie van de bloedsuikerspiegel.
Bij mensen met diabetes type 1 of 2, is er vaak een tekort aan insuline. Dit kan leiden tot een aandoening genaamd ketoacidose, die voornamelijk voorkomt bij diabetici. Voordat mensen met diabetes een koolhydraatarm of ketogeen dieet starten, is het essentieel dat ze eerst een arts raadplegen.
Wetenschappelijk
Het Radboud UMC past het ketogeen dieet toe als behandeling voor kinderen met moeilijk te behandelen epilepsie en/of bepaalde stofwisselingsziekten. Dit dieet wordt ingezet wanneer traditionele medicijnen voor epilepsie niet effectief zijn of ernstige bijwerkingen veroorzaken. Onderzoek heeft aangetoond dat ongeveer twee derde van de patiënten positief reageert op het ketogeen dieet. Bij de helft van deze groep zijn epileptische aanvallen (bijna) volledig verdwenen, terwijl de rest aanzienlijk minder aanvallen heeft.
Het ketogeen dieet stimuleert de verbranding van opgeslagen vetten voor energie, omdat er weinig glucose beschikbaar is. Dit kan leiden tot een snellere verbranding van vetten, wat bleek uit een onderzoek onder hardlopers. Het onderzoek toonde aan dat het ketogeen dieet 2,3 keer meer vet verbrandde dan een dieet met weinig vetten.
Een opmerkelijk aspect van het ketogeen dieet is het verminderen van de eetlust en hongergevoel, wat vaak een struikelblok is bij andere diëten. Onderzoek naar de invloed van het ketogeen dieet op de eetlust heeft aangetoond dat deelnemers significant minder honger ervaren. Deze vermindering van eetlust resulteerde ook in een gewichtsverlies van 46% meer dan bij deelnemers aan andere diëten.
Begeleiding en voorzorgsmaatregelen
Bij twijfel wordt sterk aanbevolen om het Keto-dieet onder begeleiding van een professional te volgen, vooral als je een onderliggende medische aandoening hebt zoals diabetes. Een diëtist kan helpen bij het ontwerpen van een gebalanceerd voedingsplan en ervoor zorgen dat alle voedingsstoffen worden ingesloten.
Het ketogeen dieet is een dieet dat steeds populairder wordt vanwege de potentiële voordelen op het gebied van gewichtsverlies en gezondheid. Echter, net als elk dieet, heeft het zijn voor- en nadelen, en het is belangrijk om de juiste begeleiding te zoeken voordat je eraan begint. Wat voor de een werkt, werkt mogelijk niet voor de ander, dus luister altijd naar je lichaam en zoek professioneel advies indien nodig.
Benieuwd naar meer dieet- en gezondheidstips? Abonneer je op onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste trends en advies!
